માત્રુભાષા 365 દિવસ* 24 કલાક

માત્રુભાષા 365 દિવસ* 24 કલાક

 

   એકવાર અકબરના દરબારમાં એક પંડિત આવ્યો જે બધી ભાષાઓ જાણતો હતો. તેને આવીને પડકાર ફેંક્યો કે કોણ એવું છે? જે મારી માત્રુ-ભાષા ઓળખી શકે? બિરબલે જવાબ આપવા થોડો સમય માંગ્યો. તે રાત્રે તે પંડિતના ઓરડામાં ગયો અને ઊંઘતા પંડિતના કાનમાં ઘાસ વડે સળી કરી. ઊંઘને ખલેલ પહોંચતા તે જાગી ગયો અને બોલી ગયા, ‘યેવવુરા આદિ? બીજે દિવસે બિરબલે દરબારમાં કહ્યું, પંડીતની માતૃભાષા તેલુગુ છે. પંડિત હાર માનીને ચાલ્યા ગયા. બિરબલે અકબરને કહ્યું કે ‘માણસ મુશ્કેલીમાં મુકાય ત્યારે તે જે ભાષા બોલે એ તેની માતૃભાષા હોય છે.’

  ગુજરાતી  ભારત દેશના ગુજરાત રાજ્યની ઇન્ડો-આર્યન ભાષા છે. ગુજરાતીનો ઉદભવ જૂની ગુજરાતી ભાષા (આશરે ઇ.સ. ૧૧૦૦-૧૫૦૦)માંથી થયો છે. ૨૦૧૧ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, ભારતમાં વક્તાઓની સંખ્યા પ્રમાણે ગુજરાતી છઠ્ઠા ક્રમે સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા છે. ૫.૫૬ કરોડ લોકો ગુજરાતી ભાષા બોલે છે, જે ભારતની વસ્તીના લગભગ ૪.૫% જેટલા થાય છે. સમગ્ર વિશ્વમાં ગુજરાતી ભાષા બોલતા લોકોની સંખ્યા ૬.૫૫ કરોડ છે, જેથી ગુજરાતી ભાષા વિશ્વમાં ૨૦૦૭ મુજબ ૨૬મા ક્રમની સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા છે.

ભારતના "રાષ્ટ્રપિતા" મહાત્મા ગાંધી અને "લોખંડી પુરૂષ" સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની પ્રથમ ભાષા ગુજરાતી હતી. બીજા મહાનુભાવો કે જેમની પ્રથમ ભાષા ગુજરાતી છે અથવા હતી તેમાં નરસિંહ મહેતા, સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતી, મોરારજી દેસાઈ, ધીરુભાઈ અંબાણી, જે.આર.ડી. ટાટા, નરેન્દ્ર મોદી અને મહમદ અલી ઝીણાનો સમાવેશ થાય છે.

  હમણાં હમણાં ગુજરાત સરકારે ગુજરાતમાં તમામ જાહેર સ્થળોએ ગુજરાતીમાં દિશાનિર્દેશ મૂકવાનું ફરજિયાત કર્યું એટલે આ વાર્તા યાદ આવી. જો કે આપણે સૌ ભેગા મળીને ગુજરાતમાં ગુજરાતી ભાષાને ફરજિયાત કરાવી! આપણને આપણી માતૃભાષા પ્રત્યે જે કઈ પૂર્વગ્રહ છે, તેને દૂર કરવાની ખાસ જરૂર છે. જો આપણે આપણાં સંતાનોને ભાર વગરનું ભણતર અને જીવન-ઘડતર આપવા માંગતા હોઈએ તો...

 મારુ સંતાન ‘English medium’ માં ભણે છે, તેને ગુજરાતી નથી આવડતું.’ ‘ટ્રેન્ડ અને ફેશન મુજબ ચાલવું પડે એટલે સંતાનોને અંગ્રેજી-મીડિયમની સ્કૂલમાં ભણાવવા પડે છે. જીવવું છે, ગુજરાતમાં પણ ગુજરાતી સાથે નહી! ભણવું છે ગુજરાતમાં પણ ગુજરાતીમાં નહી! આ આપણા ગુજરાતીઓની સરેરાશ મેંટાલીટી છે, જેને આપણે આપણા બાળકને અંગ્રેજી મિડિયમમાં ભણતા અને વિકસતા નથી ફાવતું છતાં છોડતા નથી! વિદેશી ભાષામાં શિક્ષણ આપણાં બાળકોને ગણિત અને વિજ્ઞાન જેવા અગત્યના વિષયોમાં કાચા રાખી દેતા હોય છે. આ એક સંશોધન દ્વારા સાબિત થયેલું છે.

  જે બાળકોનું પ્રાથમિક શિક્ષણ ગુજરાતી મિડિયમમાં થયેલું છે, તેઓ આગળ જતાં ઉચ્ચ અભ્યાસક્રમમાં અંગ્રેજી મીડિયમ સરળતાથી અપનાવી શકે છે. તેઓનો પાયો એકદમ મજબૂત હોય છે. જેના આધારે તેઓ પોતાના શૈક્ષણિક કેરિયરની મજબૂત ઇમારત ઊભી કરી શકે છે. અગાઉની શિક્ષણ-પદ્ધતિમાં પાંચમા ધોરણ સુધી અંગ્રેજી ભણવામાં નહોતું આવતું. છતાં પાંચમા ધોરણ પછી વિદ્યાર્થીઓ સરળતાથી અંગ્રેજી શીખી શકતા. હવે તો હાયર કે.જી. લોઅર કે.જી. ના વિધાર્થીઓ એકસાથે ગુજરાતી, અંગ્રેજી અને હિન્દી ત્રણ ત્રણ ભાષાઓ ભણે છે. પરિણામે તેઓનું એકપણ ભાષા અંગેનું જ્ઞાન પૂરું થતું નથી.

  આપણે બાળકોને ભણાવી દેવા છે, પણ શું ભણાવવું? અને કેવી રીતે ભણાવવું એ નક્કી કરવામાં આપણે થાપ ખાઈ ગયા છીએ. લોકો પોતાના સંતાનોને  સમજ્યા, વિચાર્યા વિના ગાડરિયા પ્રવાહમાં તણાઇ જઈ અંગ્રેજી મીડિયમમાં ભણવા મૂકી દેતાં હોય છે. પછી બાળકોને ના આવડે એટલે બહુ નાની ઉંમરમાં ટ્યુશનમાં મૂકી દે છે, ઘણા લોકો તો માત્ર હોમ-વર્ક કરાવવા ટ્યુશનમા બાળકોને મોકલતા હોય છે. બીજી ભાષામાં ભણતા બાળકો ઘરમાં અને આજુબાજુમાં બોલાતી માત્રુ-ભાષા અને સ્કૂલમાં બોલાતી બીજી ભાષાઓના વમળમાં એવા ફસાઈ જતાં હોય છે કે તેઓ કંફ્યૂઝ જ રહે છે અને તેઓનો સર્વાંગી વિકાસ અટકી જતો હોય છે.

 માતૃભાષા એ તો માણસના વિકાસનું પ્રથમ પગથિયું છે, જો બાળક તેમાં ગોથા ખાશે, તો બાકીના પગથિયાં ક્યારેય વ્યવસ્થિત નહી ચડી શકે. હજી પણ સમય છે, આપણી માત્રુ-ભાષા અવશેષ બની જાય એ પહેલા તેને વિશેષ બનાવી લઈએ. ગુજરાતીમાં જોડકણા બોલતા બોલતા, ઉખાણાં ઉકેલતા ઉકેલતા, હાલરડાં સાંભળતા સાંભળતા શબ્દોને સથવારે જે બાળકો ઉછરતાં હોય છે. તેઓ માત્રુ-ભાષાના વટ-વૃક્ષ નીચે વિસામો ખાતા ખાતા જિંદગીમાં આગળ વધતાં રહેતા હોય છે. તેઓ માટે માત્રુ-ભાષા એ માં સમાન છે, જે ગમે તેવી મુશ્કેલીમાં તેઓનો સાથ છોડતી નથી. બાળકોને માત્રુ-ભાષાની છાયામાં વિકસવા દઈએ.

   વિશ્વના મોટા ભાગના શિક્ષણ-શાસ્ત્રીઓએ બાળકોને માત્રુ-ભાષામાં શિક્ષણ આપવાની વાત કહી છે. તેઓ ખુદ માત્રુ-ભાષામાં ભણેલા છે. અરે ખુદ આપણને પણ બાળકોને અંગ્રેજી મીડિયમમાં મૂક્યા બાદ સમજાય છે, જ્યારે બાળક ડચકાં ખાવાનું ચાલુ કરી દે છે, પણ દેખાડામાં આવી જઈ આપણે તેને ત્યાથી અટકાવી શકતા નથી. ઘણા માતા-પિતાને મે એવું ગર્વથી કહેતા સાંભળ્યા છે કે મારા સંતાનને ગુજરાતી નથી આવડતું! જેઓને પોતાની માત્રુ-ભાષા બોલવામાં શરમ આવતી હોય તેને શું કહેવું?  ફાંકડું અંગ્રેજી બોલનારને આપણે ફાંકડું ગુજરાતી બોલનાર કરતાં ઊંચું સ્થાન અને સ્ટેટસ આપી દેતાં હોઈએ છીએ.

   ગુજરાતી હમેંશા આપણી પ્રથમ ભાષા જ હોવી જોઈએ. દરેક રાજ્યો પોતાની પ્રાદેશિક ભાષાને અદકેરું મહત્વ આપતા હોય છે. આપણે વેપાર ભલે ગમે તે ભાષામાં કરીએ પણ શ્વાસ તો ગુજરાતી ભાષામાં જ લેવા જોઈએ. આપણી ભાષા આપણો ભવ્ય વારસો છે. તેને જાળવી રાખવો એ આપણા સૌની ફરજ છે. ફેશન ભલે આપણે અંગ્રેજી ભાષામાં કરીએ, પણ વ્યસન આપણને ગુજરાતી ભાષાનું જ હોવું જોઈએ. ગુજરાતીને પાયામાં રાખીશું તો બીજી કોઈપણ ભાષા આપણે સરળતાથી શીખી શકીશું. માત્રુ-ભાષા આપણને માતૃભૂમિ સાથે જોડી રાખે છે.

  સરકારને માત્રુ-ભાષા ફરજિયાત કરવી પડે એ આપણા સૌ માટે શરમની વાત છે.

 

ઑ.ટી.ટી.પ્લેટફોર્મ--- ફાઉલ લેન્ગવેજ, સેક્સ્યૂઅલ કન્ટેન્ટ,વાયોલન્સ,ડ્રગ-યુસેજ,આલ્કોહોલ-યુસેજ, સ્મોકીંગ.......છતાં

 

ઑ.ટી.ટી.પ્લેટફોર્મ--- ફાઉલ લેન્ગવેજ, સેક્સ્યૂઅલ કન્ટેન્ટ,વાયોલન્સ,ડ્રગ-યુસેજ,આલ્કોહોલ-યુસેજ, સ્મોકીંગ.......છતાં

          વાહ તમારો દીકરો તો બહુ સંસ્કારી છે!  કોઇની સામે તે ઊંચી નજર કરીને જોતો નથી. અરે એવું કઈ નથી એ તો એ મોબાઇલમાં વેબ-સીરિઝ જોઈ રહ્યો છે, એટલે તેની નજર ઊંચી નથી થઈ રહી. આજકાલના યુવાનો અને યુવતીઓને (ઈવન નાના બાળકો) કોઇની સામે ઊંચી નજર કરીને જોતાં જ નથી. આ આજના  દરેક ઘરની વાર્તા છે.

આપણે બાળકોને ઈલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સ આપી દઈએ છીએ, પછી એમાં તે શું જુએ છે? એ ચેક કરતાં હોઈએ છીએ ખરા? અથવા તો આપણે ખુદ ઈલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સની દુનિયામાથી બહાર આવીને આપણાં બાળકો શું જોઈ રહ્યા છે? તે જાણવાની કોશિશ કરીએ છીએ ખરા? જો તમારો જવાબ ‘ના’ છે, તો જલ્દીથી ચેતી જજો!

હમણાં સ્કૂલમાં નવમાં ધોરણમાં વિદ્યાર્થીઑ બેઠા બેઠા ભેગા થઈને મોબાઈલ જોતાં હતા, શિક્ષકે ક્લાસમાં જઇ જોયું, તો તેઓ વેબ-સીરિઝ જોઈ રહયા હતા. શિક્ષકે મોબાઈલ પકડીને સ્વીચ-ઓફ કર્યો એટલામાં તો બે-ત્રણ અપશબ્દો પાત્રો દ્વારા બોલાઈ ગયા. આ પ્લેટ-ફોર્મમાં બીપ બીપ નથી થતું!

શેરીમાં રમવા ભેગા થયેલા બાળકો પણ સાથે બેઠા બેઠા મોબાઇલમાં પોર્ન-ફિલ્મો જોઈ રહ્યા છે. તેઓ બીજાને પણ કહી રહ્યા છે કે આવી ફિલ્મો જોવાય. મમ્મી-પપ્પા પૂછે તો ખોટું કહી દેવાનું કે અમે તો ભણવાનું જોઈ રહ્યા હતા!

કોલેજમાં પણ આ જ હાલ છે. બધા વિદ્યાર્થીઓ ફ્રી-તાસમાં કે રીસેસમાં ભેગા થઈ વેબ-સીરિઝો જોતાં રહે છે. તેઓ તો આનો પ્રચાર અને પ્રસાર પણ કરતાં રહે છે. જેઓ નથી જોતાં તેઓ ‘આઉટ ઓફ ડેટ’ ગણાય છે.

  આપણું બાળપણ અને યુવાની ઑ.ટી.ટી. પ્લેટફોર્મ પાછળ પોતાની જિંદગીના શ્રેસ્ઠ વર્ષો બરબાદ કરી રહ્યા છે. ઑ.ટી.ટી. પ્લેટફોર્મ એટલે ‘over the top platform’ જે હવે ખરેખર over જઇ રહ્યું છે. હકીકત તો એ છે કે આ પ્લેટફોર્મે બાળકો પાસેથી તેઓનું બાળપણ અને યુવાનો અને યુવતીઓ પાસેથી તેઓની યુવાની છીનવી લીધી છે!

ભારતમાં ઑ.ટી.ટી. પ્લેટફોર્મનો પાયો આમ તો 2008માં રીલાયન્સે નાખ્યો હતો. અને 2010માં Digivive એ સૌપ્રથમ મોબાઇલમાં તેનો પાયો નાખ્યો હતો. પણ ભારતમાં એ વધુ પ્રખ્યાત થયું છેલ્લા ત્રણ-ચાર વર્ષોમાં. ખાસ કરીને કોરોનાને કારણે ઘરે રહીને લોકો વધુ ને વધુ આ પ્લેટ-ફોર્મ તરફ વળ્યા. એમાં વળી ઓનલાઈન શિક્ષણ આવ્યું અને ઈલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સ જે બાળકો,યુવાનો અને યુવતીઓના હાથમાં નહોતા, તેઓના હાથમાં પણ આવી ગયા. શિક્ષણને બહાને તેઓ શું જુએ છે? તે ચેક કરવાનો સમય માતા-પિતા કે કુટુંબના બીજા સભ્યો પાસે નથી. એટલે તેઓ શિક્ષણના બહાને ગમે તે જોયા કરે છે. અને ગેમ્સ રમ્યા કરે છે.

   વેબ-સીરિઝોમાં ‘સેક્સુઅલ કન્ટેન્ટ’ પર કોઈ જ કે કોઈનો કંટ્રોલ નથી, ને પરિણામે મોટાભાગની સીરિઝોમાં પોર્ન દ્રશ્યો બેફામ રીતે રજૂ થતાં રહે છે. અને આપણા ભાવી નાગરિકો જેનામાં હજી સારું-ખરાબ સમજવાની વિવેક-બુદ્ધિ નથી તેઓ એ પ્રકારનું કન્ટેન્ટ જોયા કરે છે અને પછી શું થાય છે? એ આપણે સમાચારોમાં સાંભળતા અને વાંચતાં જ હોઈએ છીએ. એટલું જ નહી, આ કન્ટેન્ટ તેઓ પોતાના મિત્રો સુધી પણ પહોંચાડતા રહે છે.

    “smoking is injurious to health” એવું લખાઈને વારંવાર આવે છે, પણ સ્મોકિંગના દ્રશ્યો અને સ્ટાઈલ આ પ્લેટફોર્મ પરથી નીચે નથી ઉતરી રહી, ઊલટાનું તે વધુ ને વધુ યંગ-જનરેશનને એ તરફ લઈ જઇ રહી છે. આગળ આ સ્લોગન આવી જાય, બસ પછી સીરિઝોમાં લગભગ બધા જ પાત્રો સ્મોકીંગ કરતાં આપણે જોઈ શકીએ છીએ. ઈવન સ્ત્રીઓને પણ સ્મોકીંગ કરતી બતાવાય છે. કદાચ બોલ્ડ હોવાની પરિભાષાને આપણે ગલત અર્થ તરફ વાળી દીધી છે! આવા દ્રશ્યો જોઈને યંગ-જનરેશન ફેશન સમજી તેની તરફ વળી જાય છે અને એ ફેશન પછી વ્યસન બની જતું હોય છે. આજકાલ તો આ પ્લેટફોર્મ પર ઊભા રહી આ સીરિઝોના નાયકો અને નાયિકાઓ પણ સ્મોકીંગ કરતાં હોય છે. કોને અનુસરવું?

   આલ્કોહોલ જેને આપણે દારૂ કે શરાબ કહીએ છીએ, એના વિના તો એકપણ વેબ-સીરિઝ બની જ ના શકે, એવું લાગે. આ ઑ.ટી.ટી. પ્લેટફોર્મ પર આવીને! મિત્રો મળે એટલે તેની છોળો ઊડવી જ જોઈએ, એવું આ સીરિઝો શીખવી રહી છે. આલ્કોહોલ વિના મોજ જ ના માણી શકાય એવા દ્રશ્યો આવતા જ રહે છે.‘બાર’ જાણે કે આ લોકોનું પ્રિય સ્થળ બની ગયું છે. દરેક પાત્રના હાથમાં ગ્લાસ હોય જ!  આ બધુ જોઈને શું શિખશે બાળકો અને યુવાનો? જીવનમાં થોડું દૂ:ખ આવે એટલે દારૂનો સહારો લઈ લેવાનો, એવું તેઓ શીખવી રહ્યા છે. અને આપણે શીખી પણ રહ્યા છીએ..... ઑ.ટી.ટી. પ્લેટફોર્મ પર સવાર થઈને આજનો મહત્તમ યુવા-વર્ગ એ તરફ વળી રહ્યો છે. શરાબ પીવો એ આજે જાણે એકસાઈટમેંટ બની રહી ગયું છે. અને એ પેગમાં નહી, પણ બોટલોમાં!

   સેક્સુઅલ કન્ટેન્ટ તો જાણે આ પ્લેટફોર્મનું મુખ્ય સ્ટેશન બની ગયું છે ‘સેક્સ’ની જાણકારી જરૂરી છે, નહી કે ઉત્તેજના! વળી આ પ્લેટફોર્મ પર જે પ્રકારના આવા દ્રશ્યો દર્શાવાય છે, તે વાર્તાને આગળ વધારવા માટે જરાપણ જરૂરી નથી હોતા! આવા દ્રશ્યો વિના પણ ઘણી વેબ-સીરિઝો લોકપ્રિય થઈ, હીટ ગઈ છે. પણ અમુક લોકોને આવી કન્ટેન્ટ પીરસવામાં જ જાણે મજા આવતી હોય છે. જે બાળકો અને કિશોરો પાસે આ વિષય વિષે પૂરતું શિક્ષણ કે જ્ઞાન નથી, તેઓ જ્યારે આવા દ્રશ્યો જુએ છે, એના ભયંકર પરિણામો આવે છે. તેઓ સમજણ વિના આ કન્ટેન્ટ જુએ છે, અને ના કરવા જેવી ભૂલો કરી બેસતા હોય છે. અમુક વાર આ જ ભૂલો તેઓને ‘આત્મ-હત્યા’ સુધી પણ લઈ જતી હોય છે.

 આ બધુ ઓછું હોય તેમ આ પ્લેટફોર્મ પર ‘ડ્રગ્સ’ ની ગાડી પણ ઊતરતી રહે છે. આ સીરિઝોમાં એવા દ્રશ્યો હોય છે કે યુવા-વર્ગ થોડો પણ ફસ્ટ્રેટ થઈ જાય કે ડીપ્રેશનમાં આવી જાય એટલે તેને ડ્રગ્સ એડિકટ બની જતાં વાર નથી લાગતી. ડ્રગ્સ લેતા જે દ્રશ્યો બતાવવામાં આવે છે, તેને જોઈને સરેરાશ યુવા-વર્ગ એવું જ માનવા લાગે છે કે હતાશા કે નિરાશા આવે ત્યારે શરાબની જેમ ડ્રગ્સ પણ એક વિકલ્પ છે! નશો કરવાથી વાસ્તવિક પરિસ્થિતી ક્યારેય બદલાતી નથી કે મુશ્કેલ સંજોગોથી ભાગી શકાતું નથી. જો કે ઘણા બધા યુવાનો અને યુવતીઓ સીરિઝોમાં આવા દ્રશ્યો જોઇને ડ્રગ્સને ફેશન સમજીને તેનું સેવન કરવા લાગતાં હોય છે અને પછી એ આદત તેઓના અસ્તિત્વને ખતમ કરી દેતી હોય છે.

 હવે બાકી રહ્યા ‘અપશબ્દો.’ અરે યાર આ પ્લેટફોર્મ પર બધા વાતો કરતી વખતે શબ્દો ઓછા બોલે છે, અપશબ્દો વધારે! ગાળોની રમઝટ બોલતી હોય છે. સીરીઝના બધા પાત્રો વચ્ચે અપશબ્દો બોલવાની સ્પર્ધા હોય એવું લાગે છે. સંવાદો કરતાં પણ ગાળો વધુ બોલાતી હોય છે! અમુક અપશબ્દો તો સતત બોલાતા જ રહે છે. જાણે રેપિટેશન દ્વારા એ શબ્દો લોકજીભે ચડાવવા જ હોય તેમ! યંગ-જનરેશન અને ખાસ કરીને બાળકો આ બધુ સાંભળે છે અને વિચાર્યા વિના કે સમજણ વિના બોલે પણ છે.

  આ બધુ લખ્યા પછી, under 13+ કે under 18+ લખી દેવાથી કોઈ ફર્ક નથી પડવાનો. કારણકે આ પ્લેટફોર્મ ઓપન છે, અને હવેના બાળકો ઈલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સથી દૂર રહે એ શકય નથી. વળી કોરોનાએ શિક્ષણ પણ ‘ઑન-લાઇન’ કરી દીધું છે. જે બાળકો ઈલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સથી દૂર હતા તેઓ પણ આ પ્લેટફોર્મ પર ઉતરી રહ્યા છે.

 હવે આપણે જ વિચારવાનું છે કે આ પ્લેટફોર્મ પર જઈને આપણા સંતાનોની જીવનની ગાડી પાટા પરથી ઉતરી ના જાય. હા સરકાર થોડા-ઘણા પ્રતિબંધો જરૂર લાગુ પાડી શકે એમ છે. પણ સાચા રસ્તાઓ તો આપણે જ પસંદ કરવાના હોય છે. સંતાનોને સમય આપીએ અને સાચી સમજણ આપીએ. સૌથી અગત્યનું તેઓ તોફાન કરે તો કરવા દઈએ ફટ કરીને હાથમાં ગેજેટ્સ ના પકડાવી દઈએ.

લાઈક, કમેંટ, શેર....

  

 

 

 

 

ડોકટર્સ, ઉદ્યોગપતિઓ, અને શિક્ષકો જલસા કરે છે, એવું માની બધા બળતરા કરે છે, પણ……………………

 

ડોકટર્સ, ઉદ્યોગપતિઓ, અને શિક્ષકો જલસા કરે છે, એવું માની બધા બળતરા કરે છે, પણ……………………

 

 

 અત્યારે કોરોનાને કારણે જે લોકોએ પોતાની રોજગારી નથી ગુમાવી તેમાં ઉપરના ત્રણ વ્યવસાયિકો સૌથી આગળ છે. ઘણા લોકોને પોતાના વ્યવસાયો અને ધંધાઓમાં ઘરમૂળથી ફેરફાર કરવો પડ્યો છે. જ્યારે આ લોકોને માત્ર કામ કરવાની રીત જ બદલાવવી પડી છે. વળી મોટા ભાગના લોકો એવું માને છે કે કોરોના આવવા છતાં આ લોકોની આવકમાં કોઈ ઝાઝો ફેરફાર નથી પડ્યો ઉલ્ટાનું તેઓને ફાયદો થયો છે. જો કે આ ત્રણ એવા ક્ષેત્રના લોકો છે, જેઓની આવક વધે એટલે આખો દેશ ચર્ચાના ચગડોળે ચડી જાય છે. હા હા તેઓને તો જલસા જ છે ને! કામ ઓછું કરવાનું અને આવક કેવડી? હવે તો જ્યારે જ્યારે આ વર્ગના લોકોની આવક વધે ઘણા લોકોને એ.સી.ડી.ટી. થઈ જતી હોય છે. આ લોકો તો બેઠા બેઠા જ આવક મેળવે છે, તેવું મોટાભાગના લોકોનું માનવું હોય છે. પણ એકવાર આ મુકામ પર પહોંચવાના વર્ષો અને મહેનત જાણી લઈએ તો કદાચ આપણો તેઓ પ્રત્યેનો પૂર્વગ્રહ દૂર થઈ જશે.

 જ્યારે જ્યારે કોઈ મહામારી આવે, ડોકટર્સ આપણને યાદ આવે. આમ તો કોઈપણ રોગ આવે કે આપણને કશું વાગે કે અકસ્માત થાય એટલે ડોકટર્સ તરત યાદ આવે છે. પણ મહામારીમાં આપણને ડોક્ટર્સ પ્રત્યે ઊંડો પ્રેમ જાગી જાય છે. કોરોના સમયે આપણને તેઓમાં રહેલા ભગવાન દેખાય જ ગયા છે. આપણે ત્રીજી લહેર સુધી પહોંચી ગયા છીએ. છેલ્લા બે વર્ષથી તેમણે જે કામ કર્યું છે. આપણી નજર સામે જ છે. ઘણા ડોકટર્સે પોતાના જીવ પણ ગુમાવ્યા છે. ઘણા હજી ગુમાવી રહ્યા છે. ઘણા ડોકટર્સે પોતાના કુટુંબોથી દૂર રહીને મહિનાઓ સુધી દિવસ-રાત આપણી પડખે ઊભા રહીને કાર્ય કર્યું છે. બહુ થોડાએ આ પરિસ્થિતિનો લાભ ઉઠાવવાની કોશીશ કરી છે, પણ આપણી ખરાબ બાબતો પર એકાગ્ર થવાની જૂની આદત હજી બદલાઈ નથી. આપણે કાળા-બજાર કર્યા એટલે તેમણે એવું કર્યું. વિચારજો આપણને જ ઉતાવળ હતી બધુ ખરીદી લેવાની, રજવાડી સગવડો સાથે કોરોનાનો સામનો કરવાની. આપણે જ્યારે કોઈપણ બાબતે અધીરા કે લોભી બની જતાં હોઈએ છીએ ત્યારે જ આવું બધુ બનતું હોય છે. નહોતી જરૂર છતાં આપણે દવાઓ અને ઈંજેકશનોનો સ્ટોક કર્યો અને પછી શું થયું હતું? તેની આપણને સૌને ખબર જ છે. ‘બધા ડોકટર્સ સારા નથી હોતા,એમ બધા જ ખરાબ પણ નથી હોતા.’ ઈમરજન્સી શબ્દ ડોકટર્સની જિંદગી સાથે વણાઈ ગયેલો હોય છે. તેઓને જરૂર પડ્યે રાત્રે પણ દોડવું પડતું હોય છે.

હવે આ લોકોની એકેડેમીક મહેનત જોઈશું તો ખ્યાલ આવશે કે ડોકટર બનવા માટે કેટલી મહેનત કરવી પડે છે? કેટલા વર્ષોના અથાક પરિશ્રમ બાદ ડોક્ટરની પદવી મળે છે? તેઓના એકેડેમીક વર્ષ ગણજો, એ વર્ષોનું માનસિક દબાણ, સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ, ઈંટરવ્યુઝ, બધુ પસાર કરવામાં જિંદગીનો એક આખો ભાગ પસાર થઈ જતો હોય છે. તે લોકો જ્યારે કમાવવાનું શરૂ કરે અને કમાવવા લાગે, ઘણાના પેટમાં બળતરા ઉપડી જતી હોય છે. ડોક્ટર્સ પોતાની ફી જેટલી વાર નહી ગણતાં હોય, એટલીવાર એવા ઇર્ષ્યાળૂ લોકો ગણતાં રહેતા હોય છે.  તેઓ પાસે તો નોટો છાપવાના મશીન્સ હોય છે, એવું મોટાભાગના માને છે. પણ જેઓ પોતાની ડીગ્રીને આટલા બધા વર્ષો અને આટલું મોટું મૂડી-રોકાણ આપે છે, તેઓ કમાણીમાં બીજા કરતાં આગળ રહેવાના જ! તેઓની કમાણી પર ઈર્ષ્યા કરવાને બદલે ખુદની કમાણી વધારવા પર ધ્યાન આપીશું તો એ વધુ સારું રહેશે. બાકી તમારી મરજી.....

  હવે કરીએ ઉદ્યોગપતિઓની વાત! આ એ લોકો છે, જેના લીધે દેશનું અર્થતંત્ર ધમ-ધમતું રહે છે. તેઓ જોખમ ઉઠાવે છે, એટલે આપણને નવી નવી વસ્તુઓ અને ટેકનૉલોજિ વાપરવા મળી રહે છે. તેઓ નવા નવા ઉદ્યોગ સ્થાપે છે, એટલે દેશમાં રોજગારીની તકો વધતી રહે છે. એ ઉદ્યોગ સ્થાપે છે, ત્યારે તેઓને ખબર નથી હોતી કે તેઓ સફળ થશે કે નિષ્ફળ? છતાં તેઓ સતત નવા નવા ક્ષેત્રોમાં ખેડાણ કરી પોતાની અને દેશની પ્રગતિનો માર્ગ બનાવતા રહે છે. તમે જ વિચારો કોઈપણ નવા ઉદ્યોગની સ્થાપના અને સફળતા માટે કેટલા વર્ષો સુધી અથાક પ્રયત્નો કરવા પડતાં હોય છે? કોઈ સફળ ઉદ્યોગપતિની સંઘર્ષ-કથા વાંચીશું કે જાણીશું તો સમજાશે કે કેવા કેવા અઘરા દિવસો તેમણે પસાર કરેલા હોય છે. કેટ-કેટલી નિષ્ફળતાઓનો તેમણે સામનો કરેલો હોય છે. તેઓ પણ ફૂટ-પાઠ પર સૂતેલા હોય છે. ભૂખ-તરસ તેમણે પણ વેઠી હોય છે. પોતાની પેદાશને સફળ બનાવવા એ લોકો રાત-દિવસ એક કરતાં હોય છે. પોતાના માલની ગુણવત્તા જાળવવા તેઓ પોતાના ધંધાને સતત અપડેટ કરતાં રહેતા હોય છે. જે લોકો પોતાના ધંધાને પોતાની જિંદગી આપી દેતા હોય તે લોકો જલસા કરે કે નહી? વિચારજો.....

કોરોના સમયે કે બીજી કોઈપણ આફત વખતે આ લોકો સૌથી વધુ દાન આપતા હોય છે. સરકારને મદદ કરવા તેઓ રાહત ફંડ છલકાવી દેતાં હોય છે. કોરોના સમયે તેમણે જ સૌથી વધુ દાન આપેલું. વળી દેશના ટેલેંટેડ યુવાનોને રોજગારીની તકો તેઓ જ પૂરી પાડતા હોય છે. દેશના આર્થિક, સામાજિક અને ટેક્નોલોજિકલ વિકાસ માટે તેઓ સતત પ્રયત્નશીલ હોય છે. અને અભિપ્રાયો આપી દેવાવાળાઓ તેઓ વિષે ગમે તેમ બોલતા રહે છે.

શિક્ષકો ( આમાં આપણે પ્રાથમિક, માધ્યમિક, કોલેજ એમ દરેક ક્ષેત્રના શિક્ષકોની વાત કરીએ છીએ) શિક્ષકો બેઠા બેઠા પગાર લે છે, એવું સૌને લાગે છે. પણ એકવાર તેઓ સ્કૂલે કે કોલેજો કે ક્લાસીસમાં આવીને જુએ તો સમજાશે કે વિદ્યાર્થીઓને ભણાવવા તેઓ કેટલા કેટલા પ્રયાસો કરતાં હોય છે. કોરોના વખતથી બધાને સમજાય ગયું છે કે બાળકોને ઘરે રાખવા કેટલા અઘરા છે. એ અઘરું કામ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં થઈ રહ્યું છે. આ લોકોને ભણાવવા સિવાય પણ બીજું કેટલું કામ હોય છે, બધાને ખબર જ છે. આ દેશનું એકપણ ગાણિતિક કામ શિક્ષકો વગર થતું નથી. જુદા જુદા વિચારો અને જુદી જુદી શીખવાની રીત ધરાવતા વિદ્યાર્થીઓને ભણાવવા એ કામ વિશિષ્ટ આવડત માંગી લેતું હોય છે. અને જ વ્યવસાય માનસિક શ્રમ સાથે જોડાયેલો હોય તેને તમે કામના કલાકો સાથે કેવી રીતે જોડી શકો?

તે લોકો પણ કેટલું કેટલું ભણતા હોય છે, ત્યારે નોકરીઓ મળતી હોય છે. કેટલો પરિશ્રમ કરતાં હોય છે, ત્યારે એ મુકામ પર પહોંચતા હોય છે. એકવાર કોલેજના પ્રોફેસર બનવા જે ડીગ્રીઓ જોઈતી હોય છે, તેનું લિસ્ટ વાચજો. એટલે સમજાઈ જશે કે એ કક્ષાએ પહોંચવું કેટલું અઘરું છે! શિક્ષકનું કામ દુનિયાનું સૌથી સર્જનાત્મક કાર્ય છે અને જ્યાં સર્જનાત્મકતા હોય ત્યાં વળતર તો ઊંચુ રહેવાનુ જ. કોરોના સમયે તેમણે જલસા નથી કર્યા,પણ કામ કર્યું છે.

હવે જો આ બધા એટલી બધી મહેનત કરતાં હોય તો આર્થિક સદ્ધરતા તેઓના આંગણે હોવાની અને તેઓ જલસા કરવાના જ! એમાં બાકીનાએ બેઠા બેઠા તેઓની આવકની ચર્ચા કરવાને બદલે તેઓને થોડું પ્રોત્સાહન પણ આપવાની જરૂર છે. થોડો એવો વર્ગ ખરાબ હોય એટલે આખો વર્ગ એવો જ હોય એવું માની લેવાની જરૂર નથી. આપણને બધાને એક જ લાકડી વડે હાંકવાની ટેવ પડી ગઈ છે. જેઓ પોતાની જીંદગીનો એક આખો હિસ્સો કમાવવા પાછળ વિતાવી દેતા હોય છે, તેઓને પણ જલસા કરવાનો અધિકાર હોય છે. કેમ ખરું ને?

લાઈક,કમેંટ અને શેર......

એક રીક્ષા પાછળ લખેલું હતું, “ઈર્ષાળુ ને આશીર્વાદ”